Overtuigingen kleuren een gebeurtenis

Het is niet de gebeurtenis zelf die stress, pijn of angst oplevert, maar jouw overtuigingen over die gebeurtenis, jezelf of het leven.

Meestal zijn ze vroeg in je leven ontstaan, die overtuigingen. Het zijn eigenlijk onbewuste en automatische gedachten die actief worden in situaties waarin je geraakt wordt in het nu.

Ik zal het uitleggen met een simpel persoonlijk voorbeeld. Daar kan ik op 2 verschillende manieren op reageren:

Gebeurtenis = ik krijg een cadeautje

1. Gedachte = wat leuk en lief. Gevoel = blij en dankbaar. Betekenis van de gebeurtenis = ik wordt gewaardeerd
2. Gedachte = dat heb ik niet verdiend/ik moet iets teruggeven. Gevoel = angstig of verdrietig. Betekenis van de gebeurtenis wordt dan bijvoorbeeld ik ben pas een goed mens als ik iets teruggeef. Dat is mijn overtuiging.

De gebeurtenis is hetzelfde maar de 2 verschillende overtuigingen die actief worden maken het gevoel erbij compleet anders.

Dit specifieke voorbeeld is iets waar ik zelf pas sinds een paar maanden naar kon kijken. Ik voelde me altijd schuldig bij het ontvangen van… nou ja, alles eigenlijk. Ik ging daarom onderzoeken waarom ik me zo schuldig, angstig en verdrietig voelde elke keer als ik iets ontving. Daarom is de overtuiging “ik ben alleen goed als ik geef” eigenlijk interessante informatie. Het bevat oude pijn die ik nog niet had verwerkt, die nog mijn aandacht nodig had.

Als je het woord cadeautje vervangt door het woord advies of hulp, wat gebeurt er dan?

Als je als kind veel kritiek hebt gehad op alles wat je deed of als advies/hulp zo dwingend was dat het voelde als controle kun je nu als volwassene misschien moeite hebben met het ontvangen van feedback of hulp.
Het ontvangen van advies, hulp of een cadeautje kan daardoor voelen als controle of kritiek.
De betekenis van hulp of advies wordt dan bijvoorbeeld ik doe het nooit goed.

Daar kun je ongemerkt veel last van hebben in je leven. Bijvoorbeeld door niet open te staan voor de mening van een ander, voor hulp, aandacht, voor het ontvangen van liefde in welke vorm dan ook. Als je je daarvoor afsluit kun je bijvoorbeeld het gevoel hebben dat je er alleen voor staat, je eenzaam of onverbonden voelen.

Toen ik dit zelf begon te zien, dat de enige mogelijkheid tot verandering ligt in mijn overtuigingen over mijzelf, de wereld en het leven, ging er een wereld voor me open.

Overtuigingen kunnen namelijk veranderen door ze de aandacht te geven die ze verdienen. Door er juist niet vanaf te willen, te begrijpen waarom ze ontstaan zijn en waarom je dat nodig had als kind. Dat ligt in mijn eigen invloed, ik heb daar controle over en ook verantwoordelijkheid voor, niemand anders kan voor mij veranderen hoe ik denk over mezelf.

Het leren herkennen van je overtuigingen is de eerste stap. Vaak zijn ze onbewust dus dat leren herkennen is een proces op zich.
De tweede stap is: hun boodschap begrijpen. Wat vertellen ze mij over hoe ik als kind heb gefunctioneerd, en waarom.
De overtuigingen zijn dus niet fout en hoeven ook niet weg, ze hebben juist je aandacht nodig, maar zonder te geloven dat ze kloppen.

Andere voorbeelden van overtuigingen

Als je het volgende rijtje leest sta dan bij elk zinnetje even stil en voel het verschil:

ik ben nutteloos als ik ontspanning zoek  //  ik gun mezelf rust
ik ben egoïstisch  //  ik zorg voor mezelf
ik doe alles fout  //   ik mag de tijd nemen om iets nieuws te leren
niemand begrijpt mij  //  ik kan bespreken wat ik voel en denk

Toch kan het zijn dat je gelooft dat jij het beste functioneert als je jezelf de hele dag streng en kritisch toespreekt. Dat dacht ik altijd. Dat is nodig want anders gaat alles helemaal mis. Maar ook die overtuiging blijkt helemaal niet te kloppen. Het is een van mijn vele beschermingsmechanismen.

Dat is ook de reden waarom het zo moeilijk is om je overtuigingen te veranderen. Ik dacht: nou dan stop ik toch gewoon met die overtuigingen!! Maar zo werkt het niet. Het weg willen maken van dat soort gedachten kan niet en helpt niet, maakt ze zelfs sterker. De kunst is juist om ze aandacht te geven en toe te laten, zonder te geloven dat het waar is wat je denkt. Zonder ernaar te handelen, dus toelaten in contact met jezelf.

Door ze te herkennen als overlevingsstrategie en vooral te begrijpen waarom je dat als kind nodig had. Nu ben je volwassen, ben je groot, heb je het niet meer nodig, maar het loslaten vergt geduld en tijd en veel veel liefde voor je kleine ik.

Oh ja, ook niet onbelangrijk om te vermelden; met “gebeurtenis” bedoel ik situaties in je dagelijks leven in het nu. Bijvoorbeeld in je relatie, op je werk of in vriendschappen.

Ook heel belangrijk is om te beseffen dat sommige overtuigingen kunnen zijn voortgekomen uit ernstig trauma. Dat kun je niet alleen aankijken. Wat mij daarbij enorm heeft geholpen is lichaamsgerichte therapie en IopT (opstelling van verlangen). Heb je er vragen over? Stel ze gerust via het contactformulier.

Liefs, Anne