Jezelf leren kennen doet pijn

​
Je echte “zelf” kan verborgen zijn onder verschillende beschermingslagen die in de loop van je leven zijn ontstaan. Ze hebben als doel je te beschermen voor emotionele en fysieke pijn. Bijvoorbeeld: nooit je mening geven uit angst dat je dom gevonden wordt. Dat doet pijn en daarom slik je je mening liever in.

Ze bepalen onbewust je gedrag en zo worden het patronen in je leven waarvan je je elke keer voorneemt om het nooit meer te doen en dan gebeurt het toch weer. Je kent het wel… de kracht van deze mechanismen kan heel sterk zijn.

Als je die patronen helemaal zat bent, vaak pas als het echt pijn begint te doen, is het nodig om die beschermingsmechanismen te gaan herkennen.

De ontdekkingsreis langs je eigen levenspatronen en de oorzaken daarvan kan heel pijnlijk zijn. En toch vind ik het heel erg de moeite waard. Het is een ander soort pijn, het is een helende pijn omdat je jezelf de aandacht geeft die je verdient. Je ziet jezelf.

Het is logisch dat jezelf leren kennen pijn doet als het ontdekken van je beschermingsmechanismen van je vraagt om terug te gaan naar het verleden waarin die zijn ontstaan. Door de onbewuste pijn bewust te maken word je er niet meer door geleefd. Vaak weten we wel in grote lijnen wat waarschijnlijk de oorzaak is, maar weten is toch niet hetzelfde als deze pijn werkelijk aankijken en toelaten wat de impact ervan op je is geweest. Erkennen wat je hebt meegemaakt. Binnenkort komt mijn volgende blog over dit thema hier online.

Deze 4 stappen kunnen daarbij helpen

1. Openheid

Dat je ervoor open staat om naar de rode draad van jouw gevoel, gedrag of fysieke problemen en ervaringen in situaties in het nu te kijken. Hiermee bedoel ik absoluut niet jezelf de schuld geven! Ik herhaal het nog een keer, want dit is wat ik wel jaren heb gedaan: “zie je wel, het is mijn eigen schuld dat ik zo mislukt ben” dacht ik vaak. Dat is een denkfout die heel veel extra pijn oplevert, dus.. alsjeblieft niet jezelf de schuld geven. Dit is een proces wat tijd, geduld en veiligheid vraagt, maar het begint met willen.

Tussen willen en kunnen kan jaren voorbij gaan, dat is normaal, haast helpt niet.

Om een voorbeeld te geven: ik ervaar mijn werk in bijna elke baan als heel erg stressvol. Onlangs besefte ik dat ik die stress deels zelf veroorzaak doordat ik mezelf verantwoordelijk maak voor alles en vind dat ik alles zelf en alleen moet oplossen (perfect recept voor een burn-out vind je niet?). Dat kan ik accepteren als een feit, of ik kan het accepteren en tegelijkertijd onderzoeken. Zonder oordeel maar juist met begrip voor mezelf. Waarom kwam ik steeds opnieuw in patronen van extreem pleasen, geen last willen zijn en me oververantwoordelijk voelen? Dat zijn vragen die ik mezelf heb gesteld. Waarmee is dat begonnen en welk doel had het? Het heeft me ooit geholpen maar nu niet meer.

Het is niet mijn schuld, maar alleen ik kan het veranderen voor mezelf door ernaar te kijken. Kleine stapjes zetten als de gevoelens groot zijn. Geduld, geen tijdsdruk, dat is belangrijk. En, ik kan het niet vaak genoeg zeggen, lief zijn voor jezelf als voor een lief onschuldig kind. Als dat heel moeilijk voor je is kun je dat onderzoeken, waarom is dat zo moeilijk? Dat is een grote vraag, dus doe dat niet alleen.

2. Nieuwsgierigheid

Naar hoe het echt met je gaat, hoe je je voelt, wat je allemaal denkt, vooral over jezelf. Een onderzoekende houding (zonder te analyseren, dus niet piekeren) en zonder te oordelen, wat moeilijk is, ook voor mij nog steeds, maar het scheelt al veel als je dat herkent. Ik heb daar trucjes voor:

• een klepje open zetten in mijn hoofd en alle gedachten naar buiten laten waaien
• mijn gedachten op de trein zetten en die trein uitzwaaien vanaf het perron
• de gedachten als een bal verzamelen op de plek in mijn lichaam waar ik de energie voel ophopen, en dan via mijn voeten naar buiten laten stromen als een rivier

Interesse tonen in jezelf en jouw behoeften. Daar stil bij durven staan, al is het maar 1 minuut per dag. Ernaar handelen door bijvoorbeeld grenzen aan te geven (heel moeilijk blijft dit altijd vind ik. Nee, je bent niet egoïstisch en je kwetst een ander ook niet). Maar ook vragen aan jezelf stellen zoals: Wat zeg ik eigenlijk allemaal tegen mezelf?

Ik zeg niet dat dit makkelijk is. Het is moeilijk en pijnlijk en dat mag je ook voelen. En het is nodig dit helder te hebben voor jezelf als je patronen wil veranderen.

3. Eerlijkheid naar jezelf

Over je eigen rol in het in stand houden van dat waar je last van hebt. Bijvoorbeeld het herkennen van “kleine” verslavingen (grote natuurlijk ook) of andere manieren om pijn te vermijden. Dit is super moeilijk want de patronen/het gedrag proberen je te beschermen tegen pijn die je het liefst je hele leven weggestopt wilt houden. Ze laten zich dus niet zomaar onderzoeken. De weg van ontkennen naar erkennen is ook een heel proces en soms kan het dan helpen om heel vaak te horen dat het wel mogelijk is. Daarom schrijf ik het op. Ook hiervoor geldt niet afkeuren, maar leren herkennen en om hulp vragen.

4. Verbinding

Bespreken hoe je je voelt en waarom dat zo is, eerlijk, inclusief alle “gekke dingen” met iemand bij wie je je veilig voelt. Dat laatste is essentieel, voor mij in elk geval. Kwetsbare gevoelens bespreken vraagt om een veilig persoon naast je. Of dat nou een therapeut, partner, collega of vriend is, als je pijn te groot is om alleen te dragen zorg dan voor jezelf en vraag om hulp door eerlijk te vertellen wat je allemaal voelt en denkt. Alleen dan kun je goed geholpen worden, of dat hoop ik ten minste.

Hoe beter je jezelf leert kennen (stap 1 t/m 3) hoe beter je gaat voelen welke hulp en welke mensen bij je passen. Met welke mensen je je wilt verbinden en wat je daarvoor nodig hebt, niet alleen van de ander maar ook van jezelf. Als je geen goede ervaringen hebt met hulp vragen en krijgen, bijvoorbeeld omdat de mensen die je hadden moeten helpen je juist pijn hebben gedaan, is het handig om je daarvan bewust te zijn en dat eventueel te benoemen bij iemand die jou gaat helpen. Het hielp mij om dit van mezelf te herkennen en dat ook serieus te mogen nemen, dat ik me bij veel mensen eigenlijk helemaal niet veilig voel. Je gaat dan ook beter voelen met welke mensen het contact wel rustig en goed voelt, bij wie je jezelf kunt zijn.

Voor mij werkt de methode IZR (ook wel bekend als IoPT of verglijkbaar met IFS) nog steeds heel erg goed, ook de reden waarom ik daar inmiddels een opleiding in volg. De afgelopen maanden combineerde ik dat met innerlijk kind- en energetisch werk (bij Nadia van Workin Bee, grote aanrader als je in de omgeving van Arnhem woont) en met ademwerk (Dixhoorn methode, gekoppeld aan de Polyvagaal theorie).

Door te onderzoeken wat ik nodig heb ben ik steeds dichterbij de manieren gekomen om mijn gevoel toe te laten in het tempo wat nodig is voor mijn proces. Soms ben ik ongeduldig, wil ik sneller, maar het vraagt geduld en zorgvuldigheid. Geen haast.

Als je eenmaal in de trein bent gestapt..

Toen ik 3 jaar geleden op deze trein stapte, zoals Nadia het zo mooi noemt, had ik niet verwacht dat het een reis met zo veel hoogtepunten maar ook diepe dieptepunten zou zijn. En toch geeft het enorm veel voldoening. Ook of misschien juist die dieptepunten. Want dat gaat over lang genegeerde pijn die ik heb doorvoeld. Pijn die jarenlang sluimerend als een diepe depressie mijn leven regeerde, die keer op keer zorgde voor  burn-out, depressie, mislukte relaties en een extreem negatief zelfbeeld. Ik kon het aan en dat geeft kracht. Ook kracht om verder te gaan met stukken pijn die nog komen.

Ik voel me soms echt een strijder voor mezelf en daar ben ik trots op. Eindeloos veel liefs voor alle medestrijders die dit lezen. Geef niet op

Mocht je twijfelen om in die trein te stappen, ik zeg doen (en vergeet niet onderweg van mooie uitzichten te genieten). Met de juiste mensen om je heen, dat is belangrijk, maar je kan zelf alvast een begin maken door jezelf te gaan zien.

Liefs,
A.